انتقال-سمپاشي موش

سمپاشي موش
جوندگان، موش ها يا رت ها

طبق آمار سازمان بهداشت جهاني موشها سالانه 33 مليون تن مواد غذايي را از بين مي برند ، كه براي تغذيه 130 مليون نفر كافي است. از آن گذشته بعلت رشد شديد دندانها موجب خرابي مواد و تجهيزات در انبارها ، كارخانجات و … مي گردند. از طرف ديگر بيماري هاي منتقله توسط جوندگان موجب اهميت پزشكي اين موجودات است كه مبارزه با آنها را حائز اهميت مي گرداند .جوندگان به عنوان مخزن بسياري از بيماري هاي مسري انسان و حيوانات مي باشند:ا کثر گونه هاي جانوري ناقل و ناشر امراض عفوني و مسري مختلف انسان و ساير حيوانات مي باشند که بعضي از آنها به وسيله خود جوندگان و برخي ديگر توسط انگل هاي خارجي آنها به انسان و حيوانات منتقل مي شوند. بيماري هايي که توسط جوندگان منتقل و پخش مي شوند طيف وسيعي دارند، نظير طاعون، جذام، تولارم، تب راجعه، سل، کچلي، لپتوسپيروز، بيماري لايم و…

موش خانگي

موشهاي خانگي قابليت فوق العاده اي براي تطابق با محيط هاي مختلف دارندو درطول سال در داخل ساختمانها زادو ولد مي كند.اندازه آنها كوچك و وزنشان در حدود 15 تا 30 گرم مي باشد. طول دم و بدن آنها مساوي ،گوشها نسبتابزرگ و چشمهاي درشت و رنگ آنها خاكستري متمايل به قهوه ايي است.موش خانگي بر خلاف موشهاي بزرگ كه نمي توانند بدون آب زنده بمانند با استفاده از سيستم تغليظ ادرار در كليه آب را ذخيره مي كند و بيشتر آب را از طريق مواد غذايي آبدار تامين مي كند . ميزان آب در كنترل جمعيت اين موش بسيار موثر است. موشهاي خانگي شب فعال هستند و شبها براي تغذيه از لانه خود خارج مي شوند ،اين موشها كمتر به ايجاد لانه علاقه دارند و بيشتر از شكاف ديوارها يا از بين درز آجر خانه ها براي زندگي ا ستفاده مي كند و با وجود شرايط مساعد و امن بودن مكان ،درز يا شكاف را گسترش داده و آن را بزرگتر مي كند،جالب است بدانيد كه اين موشها 5 تا 6 بار در سال آبستن شده و هر بار 6 تا 10 بچه مي زايند.

موش سقف

اين موش به موش سقف يا موش انباري يا موش سياه يا موش كشتي نيز شهرت دارد .اين موش بسيار چالاك و تند و تيز است و براحتي از درخت بالا مي رود . ب اين موش زندگي در بالاي ساختمانها و سقفهاي چوبي را ترجيح مي دهد علاقه اين موش به مواد غذايي گياهي بيشتر از مواد حيواني و گوشتي است ولي از مواد غذايي حيواني هم تغذيه مي كند. طبق مطالعات انجام شده در ژاپن ، اين موشها عادات غذايي خاصي را دنبال مي كنند و در انبار مغازه هاي خشكبار خواربار سوپر ماركتها كه معمولا”غذا را در طبقات بالا قرار مي دهند يافت مي شوند. اين موش نيز به آب بسيار وابسته است بدليل توانايي حركت بر روي سيمها كابلها طنابهاي كشتي براحتي از نقطه ايي به نقطه ديگر حركت مي كند و همچنين شناگر بسيار خوبي است. موشهاي سياه يا موشهاي سقف لانه هاي خود را در بخشهاي بالاي سقف يا درختان مي سازند و در آنجا توليد مثل مي كنند اين موش نيز همچون موش قهوه ايي 40تا 30 گرم غذا در روز مصرف مي كند ولي از نظر اندازه از موش قهوه ايي كوچكتر است . جالب است بدانيد در مطالعات انجام شده اين موش بر روي درختان كاج و سرو زندگي مي كرده نحوه استفاده از دانه كاج را به فرزندان خود آموزش مي داده است در حاليكه موش قهوه ايي حتي قادر به باز كردن دانه كاج نبوده است .

مـوش فاضلاب

اين موشها در بخشهاي سطحي و پايين ساختمانها فاضلابها انبارهاي مواد غذايي و كالا و كارخانجات صنعتي و غيره زندگي مي كنند و به زباله ها و زندگي در بين آنها بسيار علاقه مند هستند.اندازه اين موش گاهي به نيم متر مي رسد و با مهيا شدن شرايط مناسب از نظر غذا ،آب و پناهگاه تاريك در طول سال 8تا9بار آبستن شده و به طور متوسط 7 بچه مي زايد. موش فاضلاب لانه خود را در شكاف هاي جوي آب فاضلابها و درزها و خلل و فرج ديوار در بخشهاي پاييني مي سازد.موش فاضلاب در فاضلابها كه بشتر از هر نقطه ديگري امكان زندگي فراهم است وجود دارد و لانه خود را در محل شاخه هاي فرعي فاضلاب كه خشك است بنا مي كند اين موش علاقه مند به ساخت لانه است و مشاهده شده كه حفراتي را به عمق كمتر از 1.5 متر با چندين راه ورود و خروج ايجاد مي كند كه بيشتر در حاشيه خاكي كانالهاي عبور آب است.جالب است بدانيد كه اين موش بسيار مهاجم ، گوشتخوارو شناگر قابلي است .

اهميت پزشکي و مبارزه با جوندگان

کنترل موشها از نظر بهداشتي و اقتصادي اهميت ويژه اي دارد . موشها جهت ادامه زندگي و تكثيرنيازمند پناهگاه ، آب و غذا ميباشند ( موشهاي ماده در صورت مساعد بودن شرايط زيست در عرض 1سال 7-5 بار توليد مثل مي نمايند و هربار بين 5 تا 15 نوزاد بدنيا مي آورند كه اين نوزادان در مدت 3 ماه به بلوغ كامل ميرسند و مي توانند جفتگيري نموده و بچه بدنيا آورند ) بنابراين جهت كنترل موشها و كاهش زاد و ولد و جلوگيري از انتقال عوامل بيماريزا و خسارات ناشي ازتغذيه آنها با حذف نياز هاي اصلي آنها ميتوان در اين راستا گام برداشت و از راههاي مختلف مبارزه بهره گرفت.

الف- اقدامات محيطي

1 – جلوگيري از ورود موشها به داخل اماكن شامل:
– مسدود نمودن سوراخهاي كنار ديوار
– تعويض شيشه ودربهاي شكسته
– نصب توري بر روي سوراخها و منافذ فاضلاب
– غيرقابل نفوذ نمودن درهاي ورودي
– قراردادن زباله در كيسه هاي دربسته
– تعميركردن لوله هاي آب و جلوگيري از چكه كردن آنها

2- روش انبار سازي صحيح مواد غذائي

ب – اقدامات مكانيكي
نصب تله در محل عبور موشها
استفاده از تله هاي زنده گير با كاربرد مواد غذائي جاذب موشها مانند خيار ، گردو
استفاده از تله هاي كشته گير با كاربرد مواد غذائي جاذب موشها مانند خيار ، گردو
لاشه موشها را بايد ضدعفوني نمود و آنها را در كيسه هاي در بسته قرارداد.

ج- مبارزه شيميائي
استفاده از طعمه هاي مسموم
–استفاده از طعمه هاي مسموم محتوي جونده كشهاي ضد انعقادي مانندكلرات ( برودي فاكوم )- وارفارين بروماديلون (لانيرات )
–استفاده از طعمه هاي مسموم محتوي جونده كشهاي معدني مانند فسفر دوزنگ
استفاده از جونده كشهاي تدخيني جهت ضدعفوني نمودن كشتي ها ، هواپيماها و انبارهاي محتوي مواد غذائي مانند: بروموردومتيل- دي اكسيدكربن – سولفورد و كربن
اگر از جونده كشهاي تدخيني استفاده مي نمائيد بايستي كليه افراد از محل عمل دور شوند و كليه دربها و منافذ محل مسدود شده باشد. بعد از كاربرد جونده كش تدخيني قبل از شروع به كار بايستي دربها را باز نمود و پس از لااقل 1 ساعت ، در محيط قرارگرفت.