انواع ظرف-ریز مغذیها

مواد غذايي ضروري گياه ( ریز مغذیها )

سولفات آهن 18-20%
آهن : مهمترين عمل آهن حضور در سيستمهاي آنزيمي گياه است. وجود آهن براي سنتز كلروفيل ضروري است زيرا كمبود آن باعث زردي يا كلروز در برگها ميشود. اهميت آنزيمهاي آهن دار به ويژه سيتوكرومها در عمل تنفس گياه واضح است.
آهن بصورت فرو Fe+2 جذب گياه ميشود. با وجود اينكه مقدار اين عنصر در خاكها زياد است اما علائم كمبود آن به وفور گزارش شده است. در خاكهاي قليايي و اسيدي به علت فقدان آهن محلول، اين كمبود بروز ميكند، مضاف بر آن مقدار بيش از اندازه برخي از عناصر مانند فسفر، روي، مس، منگنز و نيكل در خاك ميتواند به ايجاد اين كمبود كمك كند.

سولفات مس 18-20%
مس : در تشكيل كلروفيل و پديده فتوسنتز دخالت دارد. همچنين باعث تحريك در تشكيل ويتامين A ميشود. نقش متابوليكي مس در چندين سيستم آنزيمي مشخص شده است و همچنين نقش مهمي در بيوسنتز و فعاليت اتيلن به عنوان هورمون رسيدگي ميوه ها داراست. فرم قابل جذب مس در خاك كاتيون دو ظرفيتي Cu+2 ميباشد.
فرآيند جذب مخصوص قابليت دسترسي مس را تحت تاثير قرار ميدهد، اين فلز در اسيديته بالا بسختي جذب ميشود از اينرو استفاده از تركيبات سولفاته در حل اين مشكل موثر است.

سولفات روی 18-20% و 24-32%
روي : در بسياري از آنزيمهاي موجود در متابوليسم گياه نقش دارد. مقدار RNA و ريبوزم موجود در سلولها به هنگام كمبود روي بشدت كاهش ميابد. روي بطور غير مستقيم روابط آب در گياهان را تنظيم ميكند. وجود اين عنصر براي سنتز اسيد آمينه تريپوفان كه در توليد اكسين دخالت دارد ضروري است، فقدان اكسين IAA كه در اثر كمبود روي رخ ميدهد باعث عدم رشد ديواره سلولي و كاهش جذب آب در گياه ميشود. روي به شكل كاتيون دو ظرفيتي Zn+2 جذب گياه ميشود.

سولفات منگنز 18-20%
منگنز : از عناصر غذايي كم مصرف محسوب ميشود. اين عنصر نقش ضروري در عمل تنفس داشته و فعال كننده آنزيمهايي مانند نيتريت ردوكتاز بوده كه در متابوليسم ازت دخالت دارد. منگنز در خاك به شكل كاتيون دو ظرفيتي Mn+2 جذب ميشود. در خاكهايي كه ميزان آهك بالاست مقدار منگنز قابل دسترس كم است.
مهمترين علامت كمبود منگنز بروز حالت زردي بين رگبرگها در برگهاي پير ميباشد اين حالت بويژه در سر شاخه هاي بالاتر بيشتر مشاهده ميشود و گاهي نيز با توقف رشد سر شاخه ها همراه است.
رايجترين كود منگنز سولفات منگنز با 16 و يا 26 درصد منگنز است اين كود هم در خاك هاي اسيدي وهم در خاك هاي قليايي قابل مصرف است اكسيد منگنز با حدود 70 درصد منگنز خالص به دليل حلاليت محدود فقط در خاكهاي اسيدي قابل مصرف است و كاربردي در خاك هاي آهكي ايران ندارد .منابع آلي اين كد مثل Mn-EDTA با 12درصد منگنز نيز در دسترس است . كه با توجه به قيمت بالاي اين كلات مصرف آن در شرايط حاد كمبود ، به صورت برگ پاشي توصيه مي شود .

سولفات منیزیم 5/14 MGO
منيزيم : در برگ درخت انار مقادير فراواني منيزيم يافت ميشود . در هر مولكول كلروفيل نيز يك اتم منيزيم وجود دارد، بهنگام كمبود منيزيم نه تنها گياهان زرد ميشوند بلكه از تشكيل ساير رنگدانه هاي گياهي ماند كاروتن كاسته ميشود. منيزيم نقش مهمي در در فعال كردن سيستم آنزيمي و در متابلويسم كربوهيدراتها ايفا ميكند. اين عنصر بصورت كاتيون دو ظرفيتي Mg+2 توسط گياه جذب ميشود. شكل تجاري اين عنصر بصورت دولوميت، سولفات منيزيم با 16% و اكسيد منيزيم با 36% منيزيم در دسترس ميباشد.
گوگرد
گوگرد : به مقدار فراواني در گياه بويژه در برگها يافت ميشود. گوگرد جزء تشكيل دهنده پروتئين در گياه است، مهمترين عمل گوگرد شركت در توليد اسيدهاي آمينه و بدنبال آن سنتز پروتئين است. اين عنصر جزء مهمي در تشكيل ويتامينهاي ضروري براي متابوليسم گياه است .
گوگرد بصورت آنيون سولفات SO4-2 در محلول خاك وجود دارد. برخي كودهاي شيميايي داراي مقادير مناسبي گوگرد هستند. سوپر فسفات معمولي 12% گوگرد، سولفات آمونيوم 24% گوگرد، سولفات پتاسيم داراي 17% گوگرد ميباشد.
نقش گوگرد در كنترل اسيديته خاك باعث شده استفاده مكرر از اين كود بهمراه كودهاي ديگر در دستور كار باغداران قرار گيرد. به جهت وجود اين عنصر در تركيبات ثانويه ساير كودها كمبود آن در باغات انار كمتر گزارش شده است .